De fietsenmaker die vroeger bandjes plakte, is met al die e-bikes tegenwoordig meer een elektricien. Net als de juf en verpleegkundige anno 2020 beter administratief medewerker op hun visitekaartje kunnen zetten, en de boer in plaats van met schop en riek vooral overweg moet kunnen met volautomatische voeder- en melkinstallaties.
Ik ben even benieuwd hè. Welke vijftiger of zestiger voert zijn beroep nog uit zoals hij of zij het ooit leerde?
Niet alleen fietsenmakers Jan Gerssen uit Den Bosch en Frank Verschuren uit Vught ervaren hoe de snel veranderende techniek onze banen verandert, ook de drukker moest van offset naar digitaal en de secretaresse heeft haar typ-, fax- en kopieermachien ingeruild voor een Macbook. Anderen zijn al op sterven na dood. Denk aan de klantenservicemedewerker die is vervangen door een chatbot en de logistiek planner, bankier, chauffeur en vuilnisman die binnenkort rechtstreeks naar het museum voor bedreigde beroepsgroepen kunnen. Zijn er überhaupt vakken die al meer dan 30 jaar hetzelfde zijn?
Een rondvraag op kantoor bevestigt mijn gevoel. Persoon 1 oppert lachend de prostitué, om vervolgens te moeten concluderen dat legalisering het beroep aanzienlijk veranderd heeft. Persoon 2 roept stratenmaker. Euhh, en die steenlegmachines die automatisch patronen leggen dan? Oja. ‘De schoenmaker?’, probeert persoon 3. Nou, ook in die werkplaats is inmiddels vast een machine verschenen. Zelf denk ik nog even aan ‘pratende’ beroepen als psycholoog en zangdocent, even vergetende dat de wetenschap continu voor nieuwe inzichten, kennis en dus werkwijzen zorgt.
We komen er niet uit. Want dames en heren, jongens en meisjes: het beroep voor het leven is niet meer. Dat precieze papiertje waarop staat callcentermedewerker, kok, calculator of fietsenmaker? Doe mij maar kinderen met een diploma veranderkunde en oplossingsgericht denken. Kunnen ze mooi hun hele loopbaan mee vooruit.
